Một giống gà đặc sản được nuôi ở Hà Giang, Cao Bằng thuộc miền Bắc Việt Nam được gọi là gà cúp hay gà không phao câu, đây là các tên gọi khác của gà cáy củm. Điểm đặc biệt của dòng gà này là vẻ bề ngoài của nó dường như không có phao câu. Do đặc tính quý hiếm của gà cáy củm nên giống gà này được bảo tồn nguồn gen quý hiếm. Gà cúp được nuôi và bảo tồn tại trung tâm giống của Viện Chăn nuôi Việt Nam thuộc tỉnh Cao Bằng. Hiện nay gà cáy không phao câu cũng đã du nhập ở Lâm Đồng bởi những người đi kinh tế mới.
Gà cáy củm có đặc điểm ngoại hình như thế nào?
Điểm đặc biệt có thể dễ dàng nhận biết về gà cáy củm là đuôi cụp và không có phao câu.
Gà cáy cúp – không phao câu
Xét về vóc dáng và màu lông thì cả gà trống và gà mái không phao câu cũng bình thường giống như những con gà khác. Nếu là gà mái thì thường có lông màu nâu, màu vàng hoặc có đốm xám. Nếu là gà trống thì màu sắc có phần nổi bật hơn với màu nâu ánh đỏ, màu đỏ mào cờ. Vóc dáng rất dũng mãnh như những chú gà trống khác.
Chỉ mỗi khác biệt là cái đuôi của nó không được dài mà ngắn cũn. Và lại mọc dựng lên hoặc mọc cụp xuống trông thật độc lạ. Thêm phần cái phao câu của nó không lồi ra như những giống gà khác. Mà lại tịt lít nên nó được gọi là gà không có phao câu.
Giống gà này đã có từ rất lâu đời, chúng được chăn thả, nuôi dưỡng như các loại gà thường khác. Tuy nhiên loại gà này cánh rất khỏe, bay rất cao so với các loại gà thường. Nên dù có làm chuồng trại cũng ít khi chúng chịu vào ở mà chỉ thích ngủ trên cành cây hoặc trên các mái nhà.
Giống gà cáy củm không thích ngủ chuồng
Như chúng ta đã biết lý do mà giống gà cáy cúp đá gà trực tiếp không thích ngủ chuồng. Bởi là bởi có đôi cánh khỏe, lại thêm điểm đặc biệt là không có phao câu. Để được sở thị giống gà lạ không có phao câu này, chúng tôi đã vượt 15 cây số đường đèo núi quanh co từ Thị trấn Nước Hai; Huyện Hòa An lên đến xã Đức Xuân cũ. Nay gọi là xã Đại Tiến (huyện Hòa An, tỉnh Cao Bằng). Và hỏi thăm một người phụ nữ người dân tộc Mông về giống gà đặc biệt không phao câu này.
Được biết chị cũng có nuôi nhưng chỉ có 2 con. Và chị lại chỉ đến nhà ông Ngoan, trưởng xóm Lũng Rì, là một trong những hộ nuôi rất nhiều loại gà đặc biệt này.
Gà cáy cúp không phao câu và không thích ngủ chuồng
Cách nhân giống gà cáy củm hiệu quả
Việc nhân giống gà cáy củm đá gà cựa dao là nhiệm vụ quốc gia về khai thác và phát triển giống gà này. Hiện nay gà cúp được nhân giống bằng cách lấy máu của con trống và cả con mái. Sau đó dùng để phân tích DNA thông qua các chỉ thị phân tử microsatellite.
Kết quả cho thấy giống gà không phao câu này có tính đa dạng di truyền cao. Điều này thể hiện ở việc tần số dị hợp tử, cùng hệ số cận huyết rất thấp. Chúng có khoảng cách di truyền xa hơn nhiều so với các giống gà khác. Có nghĩa là giống gà cúp này sở hữu một nguồn gen riêng biệt, đặc biệt.
Cách nhân giống gà cáy củm
Dựa vào kết quả phân tích từ máu gà cáy củm. Nhóm nghiên cứu của nước ta đã ứng dụng công nghệ thụ tinh nhân tạo để tăng đàn cho dòng gà hiếm này một cách nhanh chóng và ổn định.
Kết bài
Qua bài viết này hy vọng rằng chúng tôi đã cung cấp cho các bạn thêm kiến thức về một giống gà lạ, quý hiếm nữa của Việt Nam. Với sự đặc biệt này mong rằng giống gà cáy củm sẽ được bảo tồn và nhân rộng để làm đa dạng thêm nguồn động vật quý hiếm của nước nhà.
>> Xem thêm: